Czym jest prehabilitacja?

Prehabilitacja to nowoczesna i kompleksowa opieka, która pozwala przygotować organizm przed zaplanowanym leczeniem, a także wzmacnia kondycję w trakcie intensywnego leczenia chorób nowotworowych.

W hematoonkologii, gdzie pacjent mierzy się z licznymi cyklami chemioterapii, immunoterapii lub przygotowuje się do przeszczepu szpiku kostnego (HSCT), odpowiednio dobrana aktywność fizyczna, wsparcie żywieniowe i psychologiczne mogą znacząco poprawić tolerancję terapii, zmniejszyć ryzyko powikłań i skrócić czas powrotu do zdrowia.

Prehabilitacja to specjalistyczna opieka gwarantowana przez zespół składający się najczęściej z edukatora, lekarza, dietetyka, psychologa i fizjoterapeuty.

Dlaczego to takie ważne?

• Wzmocnienie przed leczeniem: W czasie leczenia onkologicznego organizm jest obciążony przez złożoną diagnostykę, stosowanie leków cytotoksycznych i skutki uboczne terapii. Wejście w ten proces z lepszą kondycją fizyczną i psychiczną sprawia, że pacjent łatwiej znosi zaplanowane leczenie, jest ono skuteczniejsze, zmniejsza się ryzyko powikłań, a organizm szybciej się regeneruje.
• Zmniejszenie ryzyka powikłań: Odpowiednie żywienie i dbałość o właściwe spożycie białka, a także ćwiczenia fizyczne pomagają stabilizować masę mięśniową, wspierają układ krążenia oraz wzmacniają odporność. To z kolei może ograniczyć ryzyko infekcji czy innych powikłań związanych z obniżoną odpornością. Większy rezerwuar białka w organizmie oznacza lepsze gojenie i szybszą rekonwalescencję.
• Poprawa jakości życia: Stres związany z diagnozą i długotrwałym leczeniem często negatywnie wpływa na samopoczucie. Dzięki wsparciu psychologicznemu i regularnej aktywności fizycznej łatwiej radzić sobie z lękiem i zmęczeniem, co przekłada się na lepszą jakość życia.

Co obejmuje prehabilitacja w hematoonkologii?

1. Ćwiczenia fizyczne: Mogą to być ćwiczenia aerobowe (np. marsze, jazda na rowerze stacjonarnym) czy oporowe z lekkim obciążeniem, dostosowane do indywidualnych możliwości. Regularny ruch pomaga zachować wydolność mięśniową i sercowo-naczyniową. Aktywność fizyczna zawsze jest dostosowywana indywidualnie, pod okiem fizjoterapeuty.
2. Wsparcie żywieniowe: Dietetyk lub lekarz pomoże ustalić jadłospis bogaty w białko, witaminy i minerały, tak by uchronić przed niedożywieniem, które jest częstym wyzwaniem w hematoonkologii. Jeśli to konieczne, dobrane zostaną specjalistyczne preparaty odżywcze, które wzbogacą codzienną dietę domową.
3. Opieka psychologiczna: Rozmowa z psychologiem przynosi korzyść każdemu pacjentowi. Nauka technik relaksacyjnych i radzenia sobie ze stresem jest istotna dla utrzymania równowagi psychicznej w trakcie długotrwałego leczenia. Rozmowa z psychologiem to część kompleksowej opieki i nie świadczy o chorobie psychicznej. Wręcz przeciwnie – to sposób na zadbanie o swoje samopoczucie i wsparcie w trudnych momentach leczenia.
4. Edukacja pacjenta: Świadomość tego, co nas czeka w kolejnych etapach leczenia (np. przygotowanie do przeszczepu szpiku), pozwala spokojniej przejść przez cały proces. Edukacja odnosi się także do poznania negatywnego wpływu używek (np. papierosów czy alkoholu) na zdrowie człowieka i promuje zaprzestania korzystania z tych substancji.

Jakie korzyści przynosi prehabilitacja?

Prehabilitacja w hematoonkologii to inwestycja we własne zdrowie – pomaga zadbać o ciało i psychikę jeszcze przed wystąpieniem niepożądanych skutków intensywnego leczenia. Dzięki temu cały proces terapeutyczny staje się bardziej znośny, a organizm zyskuje dodatkowe wsparcie w walce z chorobą.

• Lepsza kondycja fizyczna przed, w trakcie i po terapii.
• Szybszy powrót do codziennych aktywności po zakończeniu leczenia.
• Zmniejszone ryzyko powikłań oraz krótszy czas hospitalizacji.
• Poprawa samopoczucia i większa kontrola nad stresem.

Zapytaj swojego lekarza, gdzie możesz skorzystać z opieki prehabilitacyjnej. Pamiętaj, oczekiwanie na zaplanowane badania, konsultacje i leczenie to kapitał, który możesz pomnożyć prehabilitując swój organizm!

Przemysław Zarzeczny Jest absolwentem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu oraz Medycznego Centrum Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie specjalizował się w Żywieniu Klinicznym i Opiece Metabolicznej. Obecnie  chirurg w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Legnicy i  nauczyciel akademickim w Collegium Witelona  w Legnicy. Jest aktywnym członkiem wielu renomowanych towarzystw medycznych. Ponadto, jest inicjatorem projektu dietapacjenta pl i specjalizuje się w chirurgii ambulatoryjnej oraz specjalistycznym leczeniu ran przewlekłych.